5 Fasen

Mijn tante zei na het lezen van mijn blog over de jetlag dat ze dacht dat het misschien ook onderdeel was van mijn rouwproces, het boos zijn.
Daar werd ik in eerste instantie nogal pissig van, maar het zette me ook aan het denken.

Want ik ben me een partijtje boos de laatste tijd. Boos op de jetlag, boos op het midden in de nacht wakker zijn. Boos op J. wanneer hij me niet begrijpt. Boos dat de ijsmachine raar deed bij het zelf maken van frambozen-ijs (nog wel héél lekker geworden!). 

Maar dus niet letterlijk boos dat mijn ouders er niet meer zijn. Wel heel erg verdrietig.

Op reis was er weer een nieuw besef van het gemis. Dat je het niet meer aan ze kan vertellen en ook niet meer kan laten zien, wat je allemaal meemaakt. (Ze kunnen je dan ook niet meer onderbreken om te vertellen wat ze allemaal al wisten en zelf hebben meegemaakt, of in het geval van mijn moeder om allemaal waanzinnige vragen te stellen over de plaatselijke supermarkten, dat dan weer niet)

Ik weet niet zo goed meer of ik een boze fase heb gehad na het overlijden van mijn vader eigenlijk. Ik herinner me het meer als verdrietig, moe, verdrietig, overspannen, verdrietig, en tenslotte weer enigszins ok.
Tot mijn moeder overleed dan.

Toch schijnen er fasen te zijn in zo’n rouwproces. Ik heb het nog even opgezocht, het zijn de volgende 5 fasen:

1. Ontkenning
2. Protest (of boosheid)
3. Onderhandelen/vechten
4. Depressie
5. Aanvaarding

Wikipedia zegt er wel nog even voor de volledigheid bij: Deze fasen zijn niet voor iedereen even intensief en ook verschilt de volgorde vaak. Iedereen verwerkt rouw op zijn eigen manier.

Overigens raad ik niet aan de Wikipedia over rouwverwerking te gaan lezen (of eigenlijk misschien juist wel) want er staan echt hele belachelijke teksten op. Zo staat er bij aanvaarding o.a. als voorbeelden: Sporters kunnen bijvoorbeeld een andere sport kiezen. Mensen die verhuisd zijn kunnen hun nieuwe omgeving gaan verkennen. Mensen die een been hebben verloren kunnen een rolstoel gaan kopen.. Wattes!?

Maar, terug naar de fasen. (ik raak toch altijd zo sidetracked, ongelooflijk)

Dat ontkenning erbij zat, dat wist ik wel, maar ik heb volgens mij echt niets ontkend hoor!
Ik heb het me overigens wel eens afgevraagd gedurende de eerste weken, zowel bij het overlijden van mijn vader als van mijn moeder.
Er leken een soort momenten van helderheid te zijn, een soort positief gevoel ook, van écht leven. Ook omdat ik ontzettend veel steun ervoer van de mensen om ons heen.
Soms was ik bijna ongepast blij, zelfs op mijn moeder´s begrafenis. Niet omdat het zo´n leuke dag was natuurlijk, maar er waren zo veel mensen die mij dierbaar waren die dag. Aansluitend ben ik ook met een grote groep vrienden uit eten gegaan, wat heel gezellig was. Toen heb ik wel even gedacht, terwijl ik daar aan tafel zat, is dit nu ontkenning?

Maar ik denk het achteraf toch niet. Ik denk wel dat toen het besef er nog niet helemaal was, dat het nog iets te onwerkelijk was.
Ontkenning, fase 1, meer kan ik er niet van maken.

Over 2. Boosheid hebben we het al gehad en bij 3. Onderhandelen-vechten heb ik zo niet direct een beeld. Ondanks de zeer behulpzame voorbeelden van Wikipedia overigens: Een marathon gaan lopen, of een motorfiets kopen.
(Tenzij… mijn ontslag nemen om voor mezelf te gaan beginnen een vorm hiervan is natuurlijk.. Wacht eens even…)

Depressie, nummer 4, nou ja, dat is al dat verdriet dus de hele tijd. Daar ga je dan volgens Wikipedia drugs van gebruiken, maar afgezien van een vrij intensieve rum-cola periode die ik heb gehad, valt dat best mee.

En dan tenslotte nummer 5, Acceptatie.
Daar is direct al sprake van geweest en het is er tegelijk ook helemaal niet. Het overlijden van mijn vader vooral, waar we ook bij waren, dat was gewoon zó... duidelijk.
Dat was het leven en nu ga je dood. Zo gaat het, en dat is oké. Zo voelde dat echt.

Tegelijkertijd slaat het natuurlijk helemaal nergens op dat je je moeder niet meer kan bellen als je niet meer weet welke verse kruiden nu in kippensoep thuishoren.
Of dat je nooit echt heel goed naar zijn verhalen hebt geluisterd, maar nu toch wel eens aan je vader zou willen vragen hoe dat nou was, toen hij nog voer op de grote vaart, en waar hij dan eigenlijk allemaal was geweest.

Acceptatie ja.. Daar komen we nog eens op terug..